Sıhhat u Maraz

Özgün dili Farsça olan Sıhhat u Maraz kitabı, “Sefernamey-i Ruh” ve “Husn ve Aşk” isimleriyle de tanınmıştır. Fuzuli’nin kendi asrındaki tıp bilgisine hâkim olduğunun göstergesi niteliğindedir. Eser oldukça fasih, ahenkli ve kafiyeli bir nesir olarak kaleme alınmıştır.

Fuzulî’nin tıp ve edebiyatı birleştirdiği Sıhhat u Maraz hemen hemen örneği olmayan bir eserdir. Tıp konusunu sadece doktorların yani işin ehli olanların dışında halkın da anlayacağı bir sadeliğe taşımaktadır. Bu eserle Fuzulî hem tıp bilgisini göstermekte hem de tıp konusunda edebî bilgisinden de yararlanarak öğretmeyi ve ibret alınmasını hedeflemektedir. Psikolojik etkenlerin insan sağlığına etkisini de dile getirmektedir.

“Akıl ordusu üzüntü ordusunu yenince, üzüntü ve korkuyu yakalayıp hapsettiler. Düşmanlık bir köşeden kaçtı ve yeni bir fitne çıkardı. “Maraz (hastalık)” adında bir yol kesen vardı. Sebepsiz herkese karşı öfke duyardı. Düşmanlık, gidip kendisini ona tanıttı ve onunla biraz dertleşti. Maraz dedi ki; “Hiç korkma ve kendini bana bırak. Çünkü çabucak bir hile yapar, Ruh’un kanını döker ve Sıhhat’i de rezil ederim.”

Fuzulî